سه اثر رشتی دوزی به عنوان آثار فاخر کشور شناخته شد

جارستان به نقل از ایرنا؛ معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان بیان کرد: آثار سه هنرمند رشتی‌دوزی به عنوان آثار فاخر کشور تایید شد.

فرزاد رشیدی روز سه شنبه در این مورد افزود: معیار انتخاب آثار برای معرفی و انجام ارزیابی‌های کارشناسان حوزه توسعه و ترویج امکان نمایش آنها در موزه‌ها، وجود ابریشم‌ طبیعی و نقش‌های منحصر به فرد بوده است.

وی با بیان اینکه اصالت، طراحی و تکنیک اجرا در انتخاب آثار فاخر مطرح است، عنوان کرد: مانتوی رشتی‌دوزی‌ شده با استفاده از الیاف طبیعی و با طراحی عالیه صادقی، ” ترنگ تاجی” اثر شیما رهبریار با حاشیه‌های تودرتو و با استفاده از پارچه ماهوت و ” مجمعی هشت تاج” آثاری است که بعنوان آثار فاخر صنایع دستی کشور انتخاب شده اند.
وی ادامه داد: یکی از این آثار مانتوی رشتی‌دوزی‌ شده با استفاده از الیاف طبیعی است که طراحی و اجرای آن توسط عالیه صادقی هنرمند رشتی‌دوزی و با الهام از طرح‌های سنتی انجام شده است؛ این اثر با استفاده از میل و روش سنتی، با رنگ پس‌زمینه آبی آسمانی طراحی گردیده و طی آن تلاش شده برای ایجاد رنگ‌های به کاررفته در این اثر از رنگ‌هایی با منشاء گیاهان محلی مانند رناس، نیل و برگ‌مو استفاده شود.

هنرمندان صنایع دستی، سفیران فرهنگی یک سرزمین به شمار می آیند و پس از ثبت جهانی چادرشب بافی قاسم آباد رودسر و معرفی فشتکه خمام بعنوان روستای ملی حصیر بافی، در نیمه دی ماه امسال رشت؛ بعنوان شهر ملی رشتی دوزی ثبت شد.

عالیه صادقی که حتی در دوره قرنطینه کرونا نیز با رعایت همه شیوه نامه های بهداشتی و با بهره گیری از فضای مجازی دست از کار نشست در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید: رنگ ها سخن می گویند و صنایع دستی بدلیل انتقال حس و اصالت از طریق دست به اثر و از طریق رنگ های برآمده از طبیعت منحصر بفرد می شوند.
وی اظهار داشت : خاستگاه رشتی دوزی شهر رشت مرکز استان گیلان است زیرا که جغرافیای طبیعی این منطقه زمینه مناسبی برای پرورش کرم ابریشم را فراهم آورده و آنچه رشتی‌دوزی (منسوب به رشت) را از قلاب‌دوزی‌های سایر نقاط ایران متمایز می‌کند، تنوع رنگ و فراوانی ابریشم کار شده و تنوع تکنیک‌های دوخت است.
این دارنده نشان یونسکو و پنج نشان ملی مرغوبیت یادآور شد: در قدیم رشتی‌دوزی دارای سه مرحله ابریشم‌تابی، رنگرزی و طراحی بود؛ انواع قلاب‌دوزی به روش ساده، قلاب‌دوزی به روش ضخیم دوزی (برجسته) و قلاب‌دوزی به روش معرق است، قلاب؛ اصلی‌ترین ابزار رشتی‌دوزی و بسیار شبیه درفش است، پارچه کار معمولا از پارچه‌های ماهوت، فوتر و یا مخمل رنگی است و برای نخ از ابریشم طبیعی در رنگ‌های گوناگون استفاده می‌ شود.

این هنرمند افزود: نقوش رایج در رشتی‌دوزی، هشتی نوک تیز، هلالی، بشقابی، هشتی تاجی، حاشیه سلسله‌ای، چهار گل، لچکی، ترنج لوزی، طرح گلدانی، ‌لاله عباسی، ‌ بته جقه ترنجی، نیم ترنجی، ‌ قهر و آشتی، ترمه‌ای، گل‌های شاه عباسی، طرح‌های اسلیمی است.

رشتی دوزی که قدمت آن را یادها ثبت نکرده ” قلابدوزی” نام داشت و به گفته استاد بی پناه از استادان مسلم این رشته این نام(رشتی دوزی) از زمانی روان شد که فردی به نام “حسین رشتی” طرحی زد و نام خود بر آن حک کرد و آن اثر به دست مولفی رسید و در کتابی به چاپ رسید و از آن پس به رشتی دوزی شهرت یافت؛ نمونه بسیار ارزشمند رشتی دوزی، چادر مربوط به محمد شاه قاجار است که اکنون در موزه هنر کلیولند آمریکا نگهداری می شود.

رشتی دوزی (قلاب دوزی رشت) یکی از رودوزی‌های سنتی ایران و از صنایع دستی گیلان است که در فهرست آثار ملی ایران – میراث فرهنگی ناملموس (معنوی) به ثبت رسیده‌است؛ در این کار زمینه پارچه به وسیله نخ‌های ابریشمین رنگین به گونه‌ای بسیار زیبا و چشم نواز تزئین می‌شود.

بالغ بر ۲۴ هزار هنرمند صنایع دستی در بیش از ۸۰ رشته در گیلان فعالیت می‌کنند و ۶۴ محصول از اقلام صنایع دستی استان نشان مرغوبیت و شش کالا نشان یونسکو دریافت کرده‌ اند؛ این محصولات شامل رشتی دوزی، لباس محلی، چادرشب بافی، خراطی، چوب تراشی، گره چینی، نازک کاری، منبت و معرق چوب، حصیربافی، بامبوبافی، مرواربافی، سفالگری، کاشی معرق، مینای خانه بندی، چلنگری، قلمزنی، گلیم بافی، جاجیم بافی، شال بافی، نمد مالی، جوراب بافی، عروسک بافی و قلاب بافی از هنرهای سنتی و صنایع دستی گیلان است.